Dayar-e-URDU : قومی پستی کا زوال اوراردو شاعری کا ارتقہhttps://alpst-politics.blogspot.com/2023/07/dr.html

सोमवार, 17 जुलाई 2023

قومی پستی کا زوال اوراردو شاعری کا ارتقہhttps://alpst-politics.blogspot.com/2023/07/dr.html

Dr. Ranjan Zaidi, Author

مطالعہ سے پتہ چلتا ہے کہ اردو شاعری جن ماحولیاتی نظام میں پیدہ ہوئی وہ زمانہ مغلوں کی حکومت کے عروج اور اردو شاعری کا ارتقہ اور زوال میر تقی میر اور سوده کے زمانے تک رہا- اسی عصر میں قومی پستی کا زوال شروع ہوا- فنون لطیفہ یعنی آرٹ بقول پروفیسر آرنلڈ کے ١٦ویں صدی کے وسط میں انگریزی ادب کی ترققی اور امن و امان کی خوشحالی کو فروغ ملا جب کہ اردو شاعر اپنی نشود نما پانے سے قبل قومی افرا تفری کا شکار ہو گئی اور ایک طاقتور سلطنت کا علم سرنگوں ہو گیا-قسمتیں بدل گئیں اور ملک خانہ جنگی کے غبار میں شعرو ادب کی محفلوں سے شاعری اور شاعروں ہی نسبتوں سے غایب ہوتے چلے گئے- ایسے ماحول میں بھی شاعروںکا وجود اپنی قابلیتوں کی پرورش کرتا رہا لیکں حقیقت یہ ہے کہ اس وقت کے حالات کا شاعری پر برا اثر پڑا-

اور نتیجتنا جو زبان یعنی فارسی ہندوستانی زبان و ادب کے لئے الہام بنی ہوئی تھی- اسنے ١٦وین صدی کے جاتے ہوے ادبارپر فارسی شاعری پر جمود طاری کردیا-اور علامتیں جو پہلے تک زندگی کا صیغہ بن کر ایک اٹھان کا جذبہ بنی ہوئی تھی وہ اپنی علامتوں کے ساتھ مفقود ہوکر رہ گئی- یا یوں کہیں کہ انحتاط کا باعث بن گی اور اردو شاعروں کی تقلیدی ذہنیت ایک نی جہد کی تلاش میں مذمّت کا باعث بنی-اور مولانا الطاف حسین حالی کو مقدّمہ شعروشاعری کے ذریعہ سخت مذمّت کرنی پڑی- اس دوراندو لائن

پر اکبرآلہ بادی اور اسماعیل میرٹھی کے ساتھ دوسرے شعرآ کو بھی اپنے پانون جلانے پڑے- جب شعری ماحول کے بننے کا وقت آیا ٹیب تک فضا ختم ہو چکی تھی- (cont/-2)

___________________________________________________

https://kathaanatah.blogspot.com

Who is who Name:Z.A.Zaidi 'Ranjan Zaidi' Father;(Late) Dr.A.A.Zaidi; Birth; Badi,Sitapur U.P.INDIA; Journalist &; Author> Educ;M.A.Hindi,Urdu,Ph-D in Hindi; Works; Written 14 books,Participated in seminars,workshops> Pub;six short stories collection (Hindi),Five Novel,Two Edited Books, Books for Women issues and five others book;: Latest Books;& Hindi Novel; Released, Film & amp; musical album (song in 15 languages.Shreya Ghoshal,Usha Utthup with others, Music; Late Adesh Srivastav, Bol; Ab humko age badhna hai…) for video,serials, documentaries & several papers/reviews/published journals/magazines/news papers> Joint Director Media (Retired,Editor; SAMAJ KALYA, Hindi Monthly,CSWB Govt.of India;> Awards;(1985);Delhi Hindi Academy(1985-86),journalism(1991).... https://zaidi.ranjan20@gmail.com Address; Ashiyna Greens,Indirapuram Ghaziabad-201014 UP Bharat,

कोई टिप्पणी नहीं:

एक टिप्पणी भेजें

alpst-politics.blogspot.com, community में उर्दू-साहित्य का ब्लॉग है. लगातार काम कर रहा है. Dayaare URDU.blogspot.com MAJLIS community में उर्दू की स्तरीय व शोधपरक रचनाएँ आमंत्रित हैं. आप अपने सुझाव, सूचना, शिकायत या आलेख zaidi.ranjan20@gmail.com पर भेज सकते हैं.

सदस्यता लें टिप्पणियाँ भेजें (Atom)

Ayte-Kareema(الاعراف۔آیت137-14

جمعرات 16 اکتوبر 2014 آیت کریمہ جس کو اللہ ہدایت کرتا ہے سو ہدایت پانے والا وہی ہوتا ہے اور جس کو وہ گمراہ کر دے سو ایسے ہی لوگ خسارے میں پڑنے والے ہیں۔ اور ہم نے ایسے بہت سے جن اور انسان دوزخ کیلئے پیدا کئے ہیں‘ جن کے دل ایسے ہیں جن سے نہیں سمجھتے اور جن کی آنکھیں ایسی ہیں جن سے نہیں دیکھتے اور جن کے کان ایسے ہیں جن سے نہیں سنتے۔ یہ لوگ چوپایوں کی طرح ہیں بلکہ یہ ان سے بھی زیادہ گمراہ ہیں۔ یہی لوگ غافل ہیں۔ (الاعراف۔آیت178-179) آیت کریمہ اور ہم نے ان لوگوں کو جو بالکل کمزور شمار کئے جاتے تھے اس سرزمین کے مشرق و مغرب کامالک بنا دیا جس میں ہم نے برکت رکھی ہے اور آپ کے رب کا نیک وعدہ بنی اسرائیل کے حق میں ان کے صبر کی وجہ سے پورا ہوگیا اور ہم نے فرعون کے اور اس کی قوم کے ساختہ پرداختہ کارخانوں کو اور جو کچھ وہ اونچی اونچی عمارتیں بنواتے تھے، سب کو درہم برہم کردیا۔ اور ہم نے بنی اسرائیل کو دریا سے پار اتار دیا۔ پس ان لوگوں کا ایک قوم پر گزر ہوا جو اپنے چند بتوں سے لگے بیٹھے تھے، کہنے لگے اے موسیٰ ! ہمارے لئے بھی ایک معبود ایسا ہی مقرر کر دیجئے ! جیسے ان کے یہ معبود ہیں آپ نے فرمایا کہ واقعی تم لوگوں میں بڑی جہالت ہے۔ یہ لوگ جس کام میں لگے ہیں تباہ کیا جائے گا اور ان کا یہ کام محض بے بنیاد ہے۔ فرمایا کیا اللہ تعالیٰ کے سوا اور کسی کو تمہارامعبود تجویز کردوں؟ حالانکہ اس نے تم کو تمام جہان والوں پر فوقیت دی ہے۔ اور وہ وقت یاد کرو جب ہم نے تم کو فرعون والوں سے بچا لیا جو تمہیں بڑی سخت تکلیفیں پہنچاتے تھے تمہارے بیٹوں کو قتل کر ڈالتے تھے اور تمہاری عورتوں کو زندہ چھوڑ دیتے تھے اور اس میں تمہارے پروردگار کی طرف سے بڑی بھاری آزمائش تھی۔ (الاعراف۔آیت137-141)

अभी इंतज़ार/--रंजन ज़ैदी

निश्चित रूप से आने वाली राजनीति अत्यन्त जटिल होने जा रही है। राजनीति में जब सूडो-इन्टलैक्ट जातिगत गैंगवार पर उतरता है तब सामाजिक मूल्यों का कोई आधार शेष नहीं रह पाता।
तब, वर्ग-संघर्ष चोला बदलकर बहाने तलाशता हुआ व्यवस्था से टकराने का आह्वान करता है और इसी आँड में राजनीति अपने विरोधियों का सफ़ाया करना प्रारम्भ कर देती है।
स्थिति गंभीर तो है, जटिल भी है, लेकिन सूखा पड़ने के बाद जिस तरह वर्षा जरूर होती है, उसी तरह यह भी वैज्ञानिक सत्य है कि पानी की एक बूँद कांच के गिलास के टुकड़े-टुकड़े कर देने की क्षमता रखती है। अभी इंतज़ार करना ठीक रहेगा.......।

http://alpst-politics.blogspot.com/ alpsankhyaktimes94gzb.com/ranjanzaidi@yahoo.co.in/ +91 9350 934 635

मुहब्बत /Ranjan Zaidi

मुहब्बत का जज़्बा अल्लाह का नूर है. कायनात की हर चीज़ में इसका सुरूर है. यह है तो कायनात है, नहीं है तो नफरतों की बिसात है.

परिंदे जब चोंच मिलाकर मुहब्बत करते हैं तो कायनात खूबसूरत हो जाती है. नफरत करते हैं तो जंगल तक दहल उठते हैं.

कायनात की बुनियाद में मुहब्बत है, इस बुनियाद पर जो नफरतों के महलसरा खड़े करते हैं, उनके चेहरे मस्ख़ (विकृत) हो जाते हैं. लैला काली थी लेकिन दिल मुहब्बत का समंदर था. इसीलिए वह आज तक ज़िदा है.

असाढ़ दिवस/Shambhunath Shukla

असाढ़ के प्रथम दिवस पर जायसी की कविता असाढ़ का पूरा आभास कराती है। चढा असाढ, गगन घन गाजा । साजा बिरह दुंद दल बाजा ॥ धूम, साम, धीरे घन धाए । सेत धजा बग-पाँति देखाए ॥ खडग-बीजु चमकै चहुँ ओरा । बुंद-बान बरसहिं घन घोरा ॥ ओनई घटा आइ चहुँ फेरी । कंत! उबारु मदन हौं घेरी ॥ दादुर मोर कोकिला, पीऊ । गिरै बीजु, घट रहै न जीऊ ॥ पुष्प नखत सिर ऊपर आवा । हौं बिनु नाह, मँदिर को छाँवा ?॥ अद्रा लाग, लागि भुइँ लेई । मोहिं बिनु पिउ को आदर देई ?॥ मलिक मोहम्मद ने कुछ अपने काल के बारे में भी लिखा है- सन नव सै सत्ताइस अहा । कथा अरंभ-बैन कबि कहा ॥ सिंघलदीप पदमिनी रानी । रतनसेन चितउर गढ आनी ॥ अलउद्दीन देहली सुलतानू । राघौ चेतन कीन्ह बखानू ॥ सुना साहि गढ छेंका आई । हिंदू तुरुकन्ह भई लराई ॥ आदि अंत जस गाथा अहै । लिखि भाखा चौपाई कहै ॥ कवि बियास कवला रस-पूरी । दूरि सो नियर, नियर सो दूरी ॥ नियरे दूर, फूल जस काँटा । दूरि जो नियरे, जस गुड चाँटा ॥ भँवर आइ बनखँड सन कँवल कै बास । दादुर बास न पावई भलहि जो आछै पास ॥24॥

All India Literary Forum-G'

कृपया, साहित्य एवं सांस्कृतिक समिति 'अखिल भारतीय लिटरेरी फोरम-G' (All India Literary Forum-G' का सदस्य बनें। सदस्यता के लिए मात्र आपकी स्वीकृति ( हाँ / नहीं ) में मार्क कर देने भर से ही मान्य हो जायेगी। विशेष जानकारी के लिए आप +91 935 093 4635 पर भी संपर्क कर सकते हैं. -नीना गर्ग, संयोजक Contact:+91 9350934635 http://neenagarg@gmailcom/ All India Literary Forum-G' 94FF/Ashiyana Greens, Ahinsa Khand-II Indira Puram-GZB-2014 NCR/INDIA